Thuis bevallen: Alles wat jij wilt weten

Thuis bevallen is in 2019 aan het Nederlands immaterieel erfgoed toegevoegd. Nergens in de wereld vinden er zoveel thuisbevallingen plaats als in Nederland en toch is er in de laatste eeuw een grote verplaatsing geweest van vrouwen die hun voorkeur geven om in het ziekenhuis te bevallen. Vaak met de gedachten dat dit veiliger zou zijn, maar is dit ook echt zo? En wat zijn overwegingen die jij kunt nemen bij je beslissing om thuis of in het ziekenhuis te bevallen. In dit artikel vertel ik je alles wat jij moet weten over thuis bevallen.

Thuis bevallen

Wanneer jij zwanger bent en jijzelf en je baby in goeie gezondheid zijn mag jij zelf bepalen waar jij wilt bevallen. Of je de keuze maakt om te bevallen thuis of in het ziekenhuis is geheel aan jou. Er is niemand die voor jou kan bepalen waar jij moet bevallen, tenzij er een medische reden is. Vroeger bevielen vrouwen standaard thuis maar met de verwestering en in de loop van de jaren is de verschuiving naar ziekenhuis bevallingen enorm toegenomen. In Nederland kiezen de meeste vrouwen ervoor om in het ziekenhuis te bevallen. In 2019 beviel slecht 12,7% van de vrouwen thuis.

Ziekenhuis bevalling

De reden waarom steeds meer vrouwen kiezen om in het ziekenhuis te bevallen is vaak omdat ze het idee hebben dat ze in het ziekenhuis veiliger zijn. Uit grootschalig onderzoek blijkt dat gezonde vrouwen met gezonde baby’s thuis even veilig kunnen bevallen als in het ziekenhuis. En als je daarnaast het aantal (vaak onnodige) medische interventies, complicaties, langdurige klachten én de ervaring van de moeder meeneemt, zou je misschien zelfs kunnen concluderen dat thuis bevallen voor vrouwen zelfs (emotioneel) veiliger is. De ervaringen met thuisbevallingen blijken over het algemeen een stuk positiever: de vrouw en haar partner staan centraal en ervaren autonomie en meer keuzevrijheid.

Het fijne in Nederland is dat we heel goede medische zorg hebben en er vrijwel altijd een ziekenhuis dichtbij is. Maar wat ook zo fijn is: we hebben hier een verloskundig systeem met verloskundigen die opgeleid zijn om een thuisbevalling volledig te kunnen begeleiden en goed kunnen signaleren wanneer er een risico is voor de moeder of baby. Bij een thuisbevalling is de verloskundige medisch verantwoordelijk; zij bewaakt het proces van de bevalling en begeleidt de vrouw tijdens de uitdrijvingsfase.

Een bevalling is een natuurlijk proces. Een proces waarvoor ons vrouwelijk lichaam perfect is gemaakt. Al zolang de mensheid bestaat baren vrouwen hun kinderen en twee generaties terug was dit vrijwel altijd thuis. Een barende vrouw heeft geen medisch team of een operatiekamer in de buurt nodig. Zolang zij leert te vertrouwen op haar lichaam en zich kan overgeven aan het natuurlijke proces kan zij in alle veiligheid thuis haar kindje baren.

Bevalling in de media

Ons vertekende beeld van waar wij moeten bevallen komt ook voor een groot deel door de media. Vrouwen die in films en series bevallen doen dit vrijwel altijd in het ziekenhuis. Met veel medisch personeel om hun heen en met alle mogelijke vormen van medicatie in de buurt. Vrouwen die van kleins af aan altijd dit beeld te zien krijgen worden op deze manier geprogrammeerd met de gedachten dat een bevalling altijd in het ziekenhuis plaats vindt. En dit is zo zonde en jammer, want juist in de comfort van je eigen huis ben jij als vrouw volledig in staat om je kindje gezond op de wereld te zetten.

Voorwaarden thuisbevalling

Een gezonde vrouw met een gezonde baby mag thuis bevallen, maar er zijn wel een aantal voorwaarden die veel verloskundige handhaven. Zij waakt namelijk over jullie gezondheid en zij zal er ten alle tijden over waken dat de bevalling veilig is voor zowel moeder als baby.

• Het is belangrijk dat zowel jij als je baby gezond zijn, tijdens de zwangerschap mogen er geen complicaties optreden en je kindje ligt in de goede houding.
• Je BMI is niet hoger dan 35. Heb je een lager BMI, maar weeg je meer dan 100 kg? Dan mag je wel thuis bevallen, maar dan wordt er wel van je gevraagd om op de begane grond te bevallen.
• Je hoeft niet meer dan twee trappen of een erg steile trap af als je toch naar het ziekenhuis moet.
• De plaats waar je wil bevallen kan je verlaten met een brancard als dit nodig is.
• Er is toegang tot stromend water op de verdieping waar je bevalt.
• Je bed is minimaal 80 centimeter hoog (hiervoor kan je bedverhogers gebruiken).
• Er is een kraampakket aanwezig
• Je hebt een voldragen zwangerschap en bevalt tussen de 37 weken en 42 weken.

Voordelen van thuis bevallen

Uit onderzoek is gebleken dat vrouwen het beste kunnen bevalling in de comfort van hun eigen huis. In de eigen vertrouwde omgeving, met de eigen vertrouwde geuren en spullen zijn vrouwen vaak beter in staat zich te ontspannen als in het ziekenhuis. En juist dit goed kunnen ontspannen is belangrijk voor je lichaam. Een lichaam dat goed ontspannen is kan beter en makkelijker ontsluiting creëren als een lichaam dat gespannen is. Wanneer de bevalling al enige tijd aan de gang is en je thuis al voor lange tijd je weeën goed hebt kunnen opvangen is vaak de rit naar het ziekenhuis een grote onderbreking voor de bevalling. De autorit naar het ziekenhuis is vaak heel ongemakkelijk met de weeën en het kan zelfs voorkomen dat de bevalling tijdelijk geheel stopt doordat je lichaam het signaal krijgt dat je op dat moment niet op een veilige plek bent om te bevallen. Het kan dan wel even duren voordat je weer de rust in je lichaam terug kunt vinden en de bevalling weer verder zal gaan.

Daarnaast hebben vrouwen bij een thuisbevalling een minder grote kans op medische ingrepen als bij een ziekenhuisbevalling. Je hebt een kleinere kans op het krijgen van weeënopwekkers, een vacuüm of tangverlossing en de kans op een keizersnede is ook veel kleiner bij een thuisbevalling.

In de comfort van je eigen huis voelen vrouwen zich vaak vrijer om rond te lopen en te bewegen zoals je daar zelf de behoefte tot voelt. In het ziekenhuis voelen vrouwen zich vaak “te gast” en hebben het idee dat ze zich moeten gedragen zoals het personeel van hun verwacht. Bij een thuis bevalling zijn vrouwen vaak vrijer in staat om geluiden te maken en houdingen te kiezen die voor hun goed voelt. Daarnaast kun je gebruik maken van je eigen douche en al van te voren je kamer voorbereiden om de juiste setting voor jezelf te creëren.

Na de bevalling ben je ook meteen thuis. Je kan lekker in je eigen bed gaan liggen en genieten van je kleine baby. Je hoeft je geen zorgen meer te maken over het vertrek uit het ziekenhuis, je aan te moeten kleden en vervoer te regelen naar huis. Hierdoor is je start als kers verse moeder vaak makkelijker en meer ontspannen.

Pijnbestrijding thuisbevalling

Veel vrouwen zien het niet beschikbaar zijn van pijnbestrijding als een nadeel van een thuisbevalling. Bij een thuisbevalling kun je inderdaad geen medische pijnbestrijding krijgen zoals een ruggenprik of een morfinepomp, maar er zijn zeker wel andere vormen van “natuurlijke pijnbestrijding” die wel beschikbaar zijn bij een thuisbevalling.

Een van de belangrijkste vormen van pijnbestrijding tijdens je bevalling is de juiste ondersteuning hebben. Goede begeleiding tijdens je bevalling is van essentieel belang om ervoor te zorgen dat jij je veilig, comfortabel en op je gemak voelt tijdens de bevalling. Het vertrouwen hebben dat er mensen om je heen zijn die jou kunnen ondersteunen en begeleiden kan jou de rust geven om kalm te blijven en je over te geven aan de sensaties van de bevalling. Paniek en angst verergert namelijk de pijn en kan ervoor zorgen dat de bevalling langer duurt.

Geboorteteam

Jouw geboorteteam bestaat uit mensen die jij volledig vertrouwd en die jou kunnen ondersteunen, maar ook de juiste kennis hebben over het geboorteproces. Meestal bestaat een geboorteteam uit 1 of 2 familieleden waaronder je partner, je verloskundige en eventueel je doula.

Doula tijdens de bevalling

Een doula is opgeleid om zwangere vrouwen te begeleiden tijdens de bevalling. Zij heeft alle kennis om jou zowel fysiek als mentaal te kunnen ondersteunen. Zij maakt hierbij gebruik van verschillende houdingen, ademhalingstechnieken, tegendruk en massagemethodes. Daarnaast helpt ze je partner met aanwijzingen geven zodat hij/zij jou beter kan ondersteunen. Zou je meer informatie willen over wat een doula is en wat zij doet tijdens een bevalling? Bekijk dan mijn artikel doula: alles wat jij wilt weten.

Doula en verloskundige

In tegenstelling tot je verloskundige is je doula de gehele bevalling bij jou aanwezig. Een verloskundige draagt de zorg over meerder vrouwen en komt vaak even kort kijken hoe het gaat en dan spreekt ze af om over een paar uur weer terug te komen. In de tussentijd zijn jij en je partner alleen. Dit betekend dat wanneer het moeilijk wordt en je hulp wilt bij het opvangen van de weeën dat je volledig afhankelijk bent van je partner, die waarschijnlijk ook geen idee heeft wat hij/zij moet doen. Daarom kan het juist zo fijn zijn om een doula bij de bevalling aanwezig te hebben. Zij kan jullie gedurende de gehele bevalling aanwijzingen geven en zo nodig helpen met het ondersteunen van de zwangere vrouw.

Badbevalling thuis

Een van de meeste effectieve vormen van natuurlijke pijnbestrijding is jezelf onderdompelen in warm water of een warme douche nemen. Bad bevallingen worden steeds populairder. Er zijn meerdere onderzoeken geweest die de voordelen van een bad tijdens je bevalling hebben onderzocht en er zijn veel voordelen uit gekomen. Een van de voordelen is dat vrouwen in een warm bad beter in staat zijn zich beter te ontspannen. Een ontspannen lichaam kan beter ontsluiten en ook doen de weeën letterlijk minder pijn wanneer een vrouw in een warm bad stapt. Hierdoor duurt een bevalling vaak korter en kijken vrouwen positiever terug op hun bevalling. Tegenwoordig zijn er veel plekken waar je een beval bad kunt huren. Je zou eens kunnen navragen of je verloskundige praktijk een bevalbad te huur heeft, vaak is dit namelijk het geval. Vind je het leuk om meer te lezen over een bevalbad? Lees dan eens dit artikel op 24baby.nl “Bevallen in bad”

Of bekijk mijn video op Youtube via de link Alles over de badbevalling

Tens apparaat tijdens de bevalling

Bij zowel thuis als ziekenhuisbevallingen is het mogelijk een TENS apparaat te gebruiken als vorm van pijnbestrijding tijdens de bevalling. Het TENS apparaat zit door middel van vier kleine plakkers op je onderrug geplakt en geeft kleine stroomstootje die de pijnprikkels van de weeën onderschept. De pijn verdwijnt niet helemaal, maar wordt wel minder. Als je meer informatie wilt over deze vorm van pijnbestrijding zou je het artikel op Oudervannu kunnen lezen Tens als pijnbestrijding tijdens de bevalling.

Nadelen thuisbevalling

Natuurlijk gelden er ook voor thuisbevallingen nadelen en voor de een wegen deze zwaarder als voor een ander. Maar wanneer je de overweging maakt of je graag in het ziekenhuis of thuis wilt bevallen is het ook belangrijk om de nadelen van een thuisbevalling op een rijtje te hebben:

• Een van de nadelen van een thuisbevalling is dat wanneer er tijdens de bevalling problemen ontstaan, bestaat er een kans dat je alsnog naar het ziekenhuis toe moet. Je verloskundige kan heel veel thuis, en vaak is het ook niet nodig om naar het ziekenhuis te gaan, maar het kan natuurlijk altijd gebeuren dat iets niet gaat zoals gepland en dan bestaat er een kleine kans dat je alsnog naar het ziekenhuis gebracht moet worden.
• Het gebruik van medische pijnbestrijding tijdens een thuisbevalling is niet mogelijk. Wel zijn er andere vormen van natuurlijke pijnbestrijding die ik hierboven al even kort heb genoemd.
• Heb je meer kinderen en zijn deze tijdens de bevalling thuis? Dan kan dit mogelijk afleiding geven.
• Sommige mensen zijn bang dat thuis bevallen rommel geeft, maar dit is vaak niet het geval. Na de bevalling zorgen de verloskundige en kraamverzorgende ervoor dat alles wordt opgeruimd en schoongemaakt. Je hoeft dus niet bang te zijn dat je bed onder de bloedvlekken komt te zitten.

Kosten van een thuisbevalling

De kosten van een thuisbevalling worden vergoed door de basisverzekering van je zorgverzekering. Dit is anders dan bij de kosten voor een ziekenhuisbevalling. Bij een ziekenhuisbevalling betaal je een eigen bijdrage wanneer je zonder medische noodzaak kiest om in het ziekenhuis te bevallen en je geen aanvullende verzekering hebt.

De keuze is aan jou

De keuze waar de vrouw uiteindelijk wilt bevallen is volledig aan haar, of dit nu in het comfort van haar eigen huis is of in een gehuurde kamer van het ziekenhuis. Je kunt zelf de afweging maken op basis van waar jíj je het meest op je gemak voelt. Als dat in het ziekenhuis is, kan dat een heel goede reden zijn om daar te bevallen. Niks is tijdens jouw bevalling zo belangrijk als bevallen op een plek waar jij je veilig voelt.

Als je je thuis prettiger voelt, past een thuisbevalling waarschijnlijk beter bij je. In je eigen vertrouwde omgeving kun jij je misschien beter ontspannen en heb je minder het gevoel dat je je “moet gedragen” op een bepaalde manier.

Factoren die jou helpen om effectief te kunnen baren en de kans op interventies verkleinen, zijn o.a. de vrijheid om te bewegen en de aanmaak van oxytocine. Oxytocine is een het liefdeshormoon. Dat maak je aan op het moment dat je kunt ontspannen, op een vertrouwde plek bent en mensen om je heen hebt waar je je op je gemak bij voelt. Weinig geluid, vertrouwde geuren, gedimd licht, warm water en daardoor kunnen ‘loslaten’ in je eigen veilige bubbel die niet verstoord wordt.

Als geboorte Doula zie ik dat steeds meer vrouwen en partners een weloverwogen keuze maken over de plek waar hun kindje geboren gaat worden. Ook kiezen veel vrouwen na een eerste ziekenhuisbevalling heel bewust voor een tweede thuisbevalling. Zij hebben het vertrouwen gekregen dat er niet veel meer nodig is dan je eigen lichaam en liefdevolle, professionele ondersteuning.

Als Doula kan ik jullie helpen in het maken van een keuze, samen kijken we naar alle voor en nadelen die voor jullie van belang zijn. Als Doula pas ik mij volledig aan jullie wensen aan, ik ga mee waar de bevalling ook plaats zal vinden. Of je nu besluit in het ziekenhuis te bevallen of thuis. Zolang jij je volledig kunt ontspannen en losloten zodat jullie kindje veilig geboren kan worden. Zou je het leuk vinden om in contact te komen en samen te praten over jullie wensen? Stuur mij dan een email naar info@pleunieteunis.nl

Liefs, Pleunie